Jak najszybciej uzyskać spadek?
Często słyszę pytanie czy tuż po śmierci możemy swobodnie dysponować mieszkaniem czy autem zmarłego krewnego. Często też zastanawiamy się od czego zacząć niekiedy długi i mozolny proces uregulowania kwestii spadkowych. Postaram się Państwu przybliżyć, jakie kroki należy podjąć, aby wejść w prawa zmarłego bliskiego i móc dysponować jego majątkiem.
Otóż, możemy udać się do notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia lub złożyć wniosek do sądu w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku. W obu przypadkach musimy ustalić krąg osób zainteresowanych, którzy do dokonania tychże czynności są niezbędni. Dziedziczenie może nastąpić w oparciu o testament, który sporządził spadkodawca lub z tzw. ustawy, gdy taki testament nie został sporządzony. Niezależnie od tego, czy dziedziczenie nastąpi w drodze dziedziczenia testamentowego czy ustawowego uczestnikami czynności spadkowych będą wszyscy (!) uprawnieni, którzy z ustawy dziedziczyliby po zmarłym. Najprościej rzecz ujmując, nawet jeżeli dysponujemy testamentem mamy, która przepisała nam wszystko co posiadała to w postępowaniu sądowym i tak spotkamy się z resztą rodzeństwa, którzy mają prawo brać w takim postępowaniu udział, a co więcej mają prawo kwestionować ważność testamentu.
Gdzie złożyć wniosek ?
Sądem właściwym jest w tym przypadku sąd, na którego obszarze znajduje się ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy. Jeżeli nie da się ustalić ostatniego miejsca zwykłego pobytu, to sądem spadku jest sąd, w okręgu którego pozostał majątek spadkowy lub jego część.
Kto może złożyć wniosek ?
Wnioskodawcą może być każdy ze spadkobierców i jakakolwiek inna osoba, która ma interes prawny w przeprowadzeniu postępowania – to znaczy stwierdzenie nabycia spadku wpływa na sferę jej praw i obowiązków, np. wierzyciel zmarłego czy współwłaściciel rzeczy należącej do masy spadkowej. Uczestnikami postępowania muszą być wszyscy spadkobiercy zmarłego, a jeżeli oni nie żyją – to ich spadkobiercy.
Przed upływem 6 miesięcy, od kiedy spadkobierca dowiedział się, że jest powołany do spadku, może on złożyć oświadczenie o tym, iż spadek przyjmuje lub go odrzuca. Jeżeli zdecyduje się przyjąć spadek, to powinien oświadczyć również, czy spadek przyjmuje wprost, to znaczy bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe, czy też z dobrodziejstwem inwentarza, to znaczy z ograniczeniem takiej odpowiedzialności (art. 1012 k.c.). Oświadczenie powyższe można złożyć przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie (art. 640 k.p.c.). Można również takie oświadczenie złożyć w sądzie, w którym toczy się już postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, w terminie wyżej wskazanym. Jeżeli spadkobierca chce złożyć takie oświadczenie na piśmie, jego podpis na tym piśmie musi być urzędowo poświadczony (przez notariusza lub konsula). Od każdego oświadczenia pobiera się opłatę 50 zł (art. 49 ust. 1 pkt 4 u.k.s.c.).
Zapewnienie spadkowe jest szczególnym dowodem, którego przeprowadzenie w postępowaniu spadkowym jest konieczne. Polega ono na przesłuchaniu spadkobiercy co do tego, czy oprócz wskazanych we wniosku nie ma jeszcze innych spadkobierców, czy spadkodawca pozostawił testamenty. Pod względem skutków karnych zapewnienie spadkowe jest równoznaczne ze składaniem zeznań pod przyrzeczeniem, co oznacza, że za składanie fałszywego zapewnienia spadkowego grozi odpowiedzialność karna.
Podpis musi być własnoręczny. Do wniosku należy dołączyć taką liczbę jego odpisów, jaka odpowiada liczbie uczestników postępowania, oraz oryginały odpisów skróconych aktów stanu cywilnego (do odpisów wniosku należy dołączyć komplet ich kserokopii).
Wniosek podlega stałej opłacie 50 zł. Można ją uiścić przez zakup znaków opłaty sądowej i naklejenie ich na wniosku lub w kasie sądu. Opłaty można także dokonać przelewem bankowym lub przekazem pocztowym.
