Jak wygląda dochodzenie alimentów na dziecko od cudzoziemca?
Obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać spełnia ważne funkcje społeczne. Przede wszystkim umacnia więzi rodzinne i wzajemną odpowiedzialność za innych członków rodziny. Rodzice naturalnie są zobowiązani do utrzymania swego potomstwa i do przygotowania go do samodzielnego życia. Dotyczy to zarówno dziecka zrodzonego w małżeństwie, jak i dziecka pozamałżeńskiego.
Czasami jednak jedno z rodziców nie dostrzega tego, jak istotny jest to obowiązek. W takiej sytuacji to Sąd musi nakazać mu wypłacanie odpowiednich świadczeń. Problem ten komplikuje się w sytuacji, gdy tym rodzicem jest cudzoziemiec, np. obywatel Niemiec. Jak postępować w takiej sytuacji? Na to pytanie odpowiadamy w niniejszym artykule.
Ogólną zasadą w sprawach o alimenty jest to, że sprawę taką możemy wytoczyć zarówno przed sądem rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka, jak i miejsca zamieszkania pozywanego rodzica. Dziecko, jako uprawniony do alimentów ma tu więc przywilej wyboru.
W sprawach, w których pozwanym jest cudzoziemiec – co do zasady – sąd polski rozstrzyga tę sprawę, tylko jeżeli cudzoziemiec ten zamieszkuje w Polsce.
Jednakże, z uwagi na to, że alimentów dochodzi zazwyczaj osoba znajdująca się w niedostatniej sytuacji życiowej – jest ona uprzywilejowana do tego, aby dochodzić alimentów przed sądem polskim, właściwym dla miejsca swojego zamieszkania. Dochodzenie alimentów za granicą, niekiedy w bardzo odległych państwach, byłoby zbyt uciążliwe np. dla samotnej matki, która reprezentuje małoletnie dziecko.
Pojęcie „sprawy o alimenty” należy tu rozumieć szeroko, to znaczy są to sprawy nie tylko o zasądzenie alimentów, ale także sprawy o podwyższenia alimentów lub o ich obniżenie oraz sprawy o uznaniu obowiązku alimentacyjnego za wygasły. Dla wszystkich tego rodzaju spraw sądem właściwym jest sąd rejonowy w Polsce.
Warto również zwrócić uwagę na to, że jeżeli osoba dochodząca alimentów zamieszkuje na stałe w Polsce, sąd rozstrzygając sprawę – mimo, że dotyczy ona cudzoziemca – będzie opierał się na prawie polskim, w którym obowiązek alimentacyjny jest uregulowany w ustawie z dnia 25 lutego 1965 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W związku z tym nie musimy się martwić o to konieczność uwzględnienia obcych przepisów prawa. Jeżeli jednak zamieszkamy w innym kraju z zamiarem stałego pobytu – właściwym prawem będzie prawo tego państwa, do którego się wyprowadziliśmy.
Istnieje jeszcze jedna możliwość, o której mówi protokół haski o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych. Zgodnie z postanowieniami tego aktu, osoba zobowiązana do wypłacana alimentów i osoba uprawniona do ich uzyskania (w przypadku dziecka, zastępuje go ten z rodziców, któremu powierzono sprawowanie nad tym dzieckiem władzy rodzicielskiej) mogą zawrzeć pisemną umowę, wybierając w niej prawo danego państwa, które będzie ich dotyczyć w sprawie o alimenty. Mają oni do wyboru prawo państwa, którego obywatelem jest jedna ze stron albo w którym jedna ze stron zamieszkuje na stałe w chwili dokonywania wyboru, jak też prawo, które było wobec nich stosowane w sprawie o rozwód, separacje lub o ich stosunki majątkowe.
Ważne jest także to, że orzeczenie przyznające alimenty, wydane w jednym państwie jest uznawane w innych państwach unijnych, wobec tego osoba uprawniona do otrzymania alimentów nie musi dokonywać żadnych dodatkowych czynności formalnych, aby takie orzeczenie było uznawane. Ponadto osoba, która ma wypłacać alimenty, co do zasady, nie może się sprzeciwić temu uznaniu.
Orzeczenie wydane w jednym państwie nadaje się do egzekucji w innym państwie unijnym według prawa tego państwa, w którym wszczęto postępowanie egzekucyjne i przez organy tego państwa. Jeżeli więc dysponujemy orzeczeniem przyznającym nam alimenty, ze stwierdzeniem jego wykonalności, to możemy zwrócić się do właściwego komornika sądowego o wyegzekwowanie tych alimentów od osoby, która powinna je wypłacić.
W uzyskaniu alimentów możemy liczyć na pomoc sądu. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że osoba dochodząca alimentów jest zwolniona od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie. Sąd również zleci tłumaczenie dokumentów koniecznych do doręczenia ich pozwanemu rodzicowi, a także sprowadzi tłumacza na rozprawę, gdyby pozwany rodzic miałby być przesłuchany.
Trudność w tego typu sprawach może sprawiać obowiązek wskazania miejsca pobytu pozwanego za granicą, jednak w tym zakresie sąd również udzieli pomocy w postaci zwrócenia się do właściwych placówek dyplomatycznych na terenie wskazanego kraju. W razie, gdyby pozwany rodzic odebrał kierowaną do niego za granicę korespondencję, ale wezwany przez sąd, nie stawi się na rozprawę, wówczas jest możliwość wydania wyroku zaocznego, tj. bez udziału pozwanego rodzica.
W sprawach o alimenty należy pamiętać o dobrym doborze argumentów i dowodów. Warto zebrać faktury wskazujące na wydatki poczynione na dziecko, bowiem paragony, co do zasady, nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Istotne jest także rzetelne wykazanie możliwości zarobkowych pozwanego rodzica i wysokości jego majątku. Pamiętajmy, że nie liczy się to, ile ten rodzic aktualnie zarabia, tylko to, ile mógłby zarabiać, gdyby wykorzystał wszystkie swoje możliwości, wiedzę, doświadczenie czy wyuczony zawód.
Uzyskanie alimentów o stosownej wysokości zależy od naszych argumentów, dlatego w razie problemów we właściwym zebraniu stosownych dokumentów, warto rozważyć skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
