Tematyka spadkowa i odrzucenie spadku nie interesuje nas dopóki nie dotyczy nas bezpośrednio. Postanowiłam tym razem napisać kilka słów o odrzuceniu spadku, ponieważ założyłam, że tak naprawdę jak mawiają ludzie – jedno jest pewne: śmierć i podatki, a śmierć to spadek, więc dotyczy nas wszystkich.
Jednych spadki dotyczą mniej, przechodzą spadkobranie ugodowo, dla innych zaś to nie przywilej, a problem. Co zatem możemy zrobić ze spadkiem, gdy nie chcemy go przyjąć? Odpowiedź jest prosta, spadek możemy odrzucić. Odrzucenie spadku to czynność prawna, którą reguluje kodeks cywilny, jest oświadczeniem spadkobiercy o odrzuceniu obowiązków oraz praw wchodzących w skład spadku przed sądem lub notariuszem. Pamiętajmy, że odrzucenia takiego można dokonać wyłącznie po śmierci spadkodawcy.

Jeżeli spadkodawca nie pozostawił testamentu to zgodnie z kodeksem cywilnym dziedziczą:

  1. w pierwszej kolejności dzieci (gdy nie żyją w ich miejsce wnuki) i małżonek spadkodawcy;
  2. następnie małżonek i rodzice spadkodawcy (gdy nie ma dzieci i wnuków);
  3. w dalszej kolejności rodzice spadkodawcy (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków);
  4. dalej jeden rodzic i rodzeństwo spadkodawcy (ewentualnie ich zstępni);
  5. następnie dziadkowie (gdy nie ma innych bliższych krewnych);
  6. pasierbowie (gdy nie żyją dziadkowie spadkodawcy);
  7. na samym końcu gmina lub Skarb Państwa.

Spadek można przyjąć wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza.

Należy pamiętać o odpowiedzialności za długi przy przyjęciu spadku wprost, albowiem tego rodzaju oświadczenie skutkuje nałożeniem na spadkobiercę odpowiedzialności za długi w całości (może on ponosić koszty spłaty długu nawet z własnego majątku!). Całe szczęście, kilka lat temu przepisy spadkowe uległy zmianie i obecnie jeżeli nie zdążymy złożyć oświadczenia o przyjęciu spadku lub o jego odrzuceniu w terminie ustawowych 6 miesięcy, spadek dziedziczymy z dobrodziejstwem inwentarza, czyli za długi spadkowe odpowiadamy tylko do wartości odziedziczonego majątku.

Oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć przed sądem lub notariuszem.

Musi ono zawierać: tytuł powołania do spadku, treść oświadczenia o odrzuceniu spadku, imię i nazwisko spadkobiercy, datę oraz miejsce śmierci spadkodawcy, miejsce ostatniego zamieszkania spadkodawcy, odpis aktu zgonu i fakultatywnie oświadczenie o kręgu spadkobierców. Co ciekawe, spadkobierca może odrzucić spadek przysługujący mu z testamentu, a przyjąć ten należny mu z mocy ustawy.

Odrzucenie spadku wpływa na sytuację spadkobiercy.

Uwaga! Konsekwencją odrzucenia będzie to, że jego udział spadkowy będzie przypadał dzieciom potencjalnego spadkobiercy, bądź pozostałym spadkobiercom ustawowym!

Spadkobierca, który odrzucił spadek zostaje wyłączony z dziedziczenia tak jakby otwarcia spadku nie dożył (art. 1020 k.c.). Najczęstszą przyczyną odrzucenia spadku jest sytuacja, gdy długi wchodzące w skład spadku przewyższają wartość jego majątku lub gdy chcemy przekazać udział spadkowy innym członkom rodziny. Jeśli nie chcemy, aby nasze dzieci po odrzuceniu przez nas spadku przejęły niechciany spadek należy go odrzucić w ich imieniu po uzyskaniu zgody sądu rodzinnego. Oświadczenie o odrzuceniu spadku musi być złożone w ciągu 6 miesięcy od terminu, gdy spadkobierca dowiedział się o jego tytule prawnym do dziedziczenia spadku (art.1051 §1 k.c.).

 

Aby dowiedzieć się więcej o spadkach i nie tylko – zachęcam do odwiedzenia na stronie działu Podział majątku i dział spadku oraz śledzenia profilu naszej Kancelarii na Facebooku