Wakacje z umową w tle – na co zwrócić uwagę przy zawieraniu umowy z biurem podróży?
Drodzy Czytelnicy, nie sposób rozpocząć wakacji od tematu innego niż ten, który może okazać się szczególnie pomocny w nadchodzącym czasie. Słońce, relaks, nowe miejsca i brak codziennych obowiązków – brzmi jak przepis na idealny wypoczynek. Niestety, czasami nawet najlepsze plany mogą się posypać, a marzenia o beztroskim urlopie zamieniają się w stres i rozczarowanie. Powód? Źle skonstruowana umowa o udział w imprezie turystycznej, czyli popularnie – umowa z biurem podróży.
Zanim podpiszesz dokumenty i wpłacisz zaliczkę, warto poświęcić chwilę na lekturę umowy oraz zrozumienie swoich praw i obowiązków. Dlaczego taką umowę bardzo często podpisujemy pod wpływem chwili? Dziś pragnę zaprezentować Państwu kilka rad, które pomogą uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i zadbać o bezpieczne wakacje – także od strony prawnej.
Umowa o imprezę turystyczną – czym właściwie jest?
Nie każda podróż zorganizowana przez kogoś innego to „impreza turystyczna” w rozumieniu prawa. Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, mamy do czynienia z imprezą turystyczną wtedy, gdy:
- oferta obejmuje co najmniej dwie różne usługi turystyczne (np. transport + zakwaterowanie lub zakwaterowanie + wycieczki fakultatywne),
- usługi te są zestawione w ramach jednej umowy lub łączone przez organizatora,
- całość trwa ponad 24 godziny lub obejmuje nocleg.
Dlaczego to ważne? Bo tylko wtedy przysługują Ci określone prawa wynikające z tej ustawy – w tym prawo do odstąpienia, odszkodowania, a także ochrona w przypadku niewypłacalności organizatora.
Czytaj umowę – ale naprawdę ją czytaj
To truizm, ale zaskakująco wielu klientów podpisuje umowy z biurem podróży „w ciemno” – ufając folderom i miłej obsłudze. Tymczasem:
- Umowa musi zawierać konkretne informacje: miejsce pobytu, kategorie hoteli, rodzaj wyżywienia, środki transportu, program wycieczki, godziny przylotu i wylotu, warunki płatności, sposób reklamacji i zasady odstąpienia od umowy.
- Sprawdź, czy w umowie nie ma sformułowań typu „hotel o standardzie zbliżonym do 4 gwiazdek” – takie ogólniki są furtką do zmian, które mogą Ci się nie spodobać.
- Upewnij się, że wszystkie istotne informacje, które były w ofercie (np. dostęp do basenu, pokój z widokiem na morze, śniadanie w cenie), zostały ujęte na piśmie.
Zaliczka czy zadatek? To nie to samo
Biura podróży często wymagają wpłaty przed pełnym rozliczeniem. Upewnij się, czy pieniądze, które przekazujesz, to:
- Zaliczka – zwrotna w przypadku rezygnacji z przyczyn niezawinionych przez klienta.
- Zadatek – może przepadać, jeśli klient sam rezygnuje z wycieczki bez ważnej przyczyny. Ale uwaga – jeśli to organizator odwoła imprezę, musi zwrócić podwójną wartość zadatku.
W umowie powinno to być jasno określone. Jeśli nie ma takiej informacji – przyjmuje się, że to zaliczka.
Ubezpieczenie – nie tylko od choroby
Dobre biuro podróży powinno zapewnić podstawowe ubezpieczenie kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków. Ale warto zwrócić uwagę, czy:
- obejmuje ono także transport medyczny do kraju, koszty ratownictwa (np. w górach),
- możesz wykupić dodatkowe ubezpieczenie od rezygnacji z podróży (np. z powodu choroby),
- polisa obejmuje również zdarzenia związane z COVID-19, jeśli to nadal aktualny temat w danym rejonie.
Nie zaszkodzi porównać oferty i ewentualnie dokupić własne ubezpieczenie, jeśli zakres jest niewystarczający.
Zmiana warunków umowy – kiedy jest możliwa?
Organizator może, w wyjątkowych sytuacjach, zmienić warunki wycieczki – np. zamienić hotel na inny tej samej kategorii. Jednak:
- każda istotna zmiana (np. zmiana środka transportu, miejsca pobytu, daty wylotu) musi być zgłoszona na piśmie,
- masz prawo odstąpić od umowy bez ponoszenia kosztów, jeśli zmiana jest istotna,
- w zamian możesz też wybrać inną wycieczkę (jeśli biuro taką oferuje).
Rezygnacja z wycieczki – kiedy i co tracisz
Masz prawo zrezygnować z wyjazdu w każdej chwili, ale musisz liczyć się z konsekwencjami:
- jeśli rezygnujesz z ważnych powodów (np. choroba), a masz stosowne ubezpieczenie – możesz odzyskać część lub całość kosztów,
- jeśli powodem są okoliczności nadzwyczajne (np. wojna, pandemia, katastrofa naturalna) w miejscu docelowym – również możesz zrezygnować bez kary umownej,
- w innych przypadkach – poniesiesz koszty rezygnacji, które powinny być określone w umowie.
Reklamacja – nie bój się upominać o swoje
Jeśli na miejscu spotkało Cię rozczarowanie – hotel nie spełniał standardów, jedzenie było niejadalne, a program wycieczki nie został zrealizowany – masz prawo do reklamacji:
- reklamację najlepiej złożyć na piśmie, jeszcze w trakcie trwania imprezy lub do 3 lat po powrocie,
- warto mieć dowody: zdjęcia, filmy, notatki, oświadczenia świadków,
- organizator ma obowiązek odpowiedzieć w ciągu 30 dni – jeśli tego nie zrobi, uznaje się, że reklamacja została uwzględniona.
Niewypłacalność organizatora – co wtedy?
Każde legalnie działające biuro podróży ma obowiązek posiadania gwarancji ubezpieczeniowej albo rachunku powierniczego, z którego pokrywane są koszty w razie jego niewypłacalności.
W przypadku bankructwa organizatora:
- masz prawo do zwrotu wszystkich wpłat,
- jeśli jesteś już za granicą – marszałek województwa, który nadzoruje organizatora, zapewni powrót do kraju na jego koszt.
Zawarcie umowy o wycieczkę to nie formalność, ale kluczowy moment, w którym zabezpieczasz swoje prawa jako konsumenta. Im więcej wiesz – tym lepiej odpoczywasz. Czytaj umowy, pytaj, sprawdzaj szczegóły i nie bój się egzekwować swoich praw. Dzięki temu Twoje wakacje będą naprawdę bezstresowe – od początku do końca.
Checklista turysty – zanim podpiszesz umowę z biurem podróży
📄 Przed podpisaniem umowy
☐ Czy umowa dotyczy imprezy turystycznej (co najmniej 2 usługi, np. transport + hotel)?
☐ Czy znasz pełną nazwę i dane organizatora (NIP, REGON, adres, wpis do rejestru)?
☐ Czy masz dostęp do warunków uczestnictwa oraz ogólnych warunków umowy?
📋 Sprawdź, czy umowa zawiera:
☐ Miejsce i czas pobytu (z dokładnymi datami)
☐ Rodzaj i standard zakwaterowania (np. hotel 4*, pokój z balkonem)
☐ Rodzaj wyżywienia (np. all inclusive, HB – śniadanie i obiadokolacja)
☐ Informacje o transporcie (np. godziny lotów, linie lotnicze)
☐ Program wycieczki (z uwzględnieniem wycieczek fakultatywnych)
☐ Całkowitą cenę, sposób i terminy płatności
☐ Warunki rezygnacji i opłaty z tym związane
☐ Informacje o ubezpieczeniu (zakres i towarzystwo ubezpieczeniowe)
☐ Procedurę reklamacji i dane kontaktowe do zgłoszeń
💰 Płatności
☐ Czy zaliczka/zadatek są właściwie opisane (i wiesz, co tracisz w razie rezygnacji)?
☐ Czy masz potwierdzenie wpłaty (przelew lub dokument z pieczątką)?
🛡️ Ubezpieczenie
☐ Czy polisa obejmuje leczenie, NNW, ratownictwo i transport do kraju?
☐ Czy masz możliwość dokupienia ubezpieczenia od rezygnacji?
☐ Czy polisa obejmuje szczególne ryzyka (np. COVID-19, choroby przewlekłe, sporty ekstremalne)?
⚠️ Zmiany i problemy
☐ Czy umowa określa, kiedy organizator może zmienić warunki wyjazdu?
☐ Czy wiesz, że masz prawo zrezygnować z wycieczki bez kosztów w razie istotnych zmian?
☐ Czy znasz swoje prawa w razie bankructwa organizatora?
📦 Na wszelki wypadek
☐ Zachowaj kopię umowy (papierową lub elektroniczną)
☐ Sprawdź organizatora w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki (CEOTiPT)
☐ Zapisz dane kontaktowe do organizatora i ubezpieczyciela
☐ Wydrukuj polisę ubezpieczeniową i zabierz ją ze sobą
Pamiętaj: Twoje wakacje zaczynają się już w momencie podpisania umowy. Spokój ducha kosztuje niewiele – wystarczy uważnie przeczytać dokumenty i zadbać o swoje prawa. Życzymy udanego i bezpiecznego wypoczynku!
Życzę bezpiecznych wakacji.
Adw. Agnieszka Juchno-Marcjan
