W dzisiejszym artykule postaram się Państwu przybliżyć tematykę umowy pożyczki – o czym należy pamiętać zawierając taką umowę.

Moje doświadczenia, a raczej moich Klientów, z zaciąganiem zobowiązań szczególnie od znajomych lub rodziny są takie, że bardzo często omijana jest forma pisemna, co w dalszej perspektywie okazuje się dużym błędem. Pożyczka bywa tematem krępującym w tym zakresie, że nie chcemy narazić na szwank np. przyjaźni, a także obawiamy się, że biorący pożyczkę negatywnie odbierze nasz pomysł, żeby umowę sporządzić w formie pisemnej, a często że odbierze naszą propozycję jako brak zaufania.

Efekt braku formy pisemnej jest bardzo często dokładnie odwrotny, ponieważ bez wyraźnie określonego terminu zwrotu okazuje się, że miesiące mijają, a pożyczkobiorca nie kwapi się z oddaniem pieniędzy, nasza frustracja narasta, aż wreszcie pożyczkobiorca przestaje odbierać nasz telefon. Akcentując Czytelnikom fakt, że forma pisemna jest niezwykle istotne przychodzi mi do głowy prawnicze porzekadło, że umowy piszemy nie na czas pokoju, a wojny. O tym warto pamiętać zresztą przy zawieraniu jakiejkolwiek umowy.

Kuriozalnie brak umowy w formie pisemnej jest w stanie narobić więcej kłopotu i zamieszania, może się bowiem okazać, że obie strony inaczej zapamiętały termin zwrotu czy zasady spłaty. Warto zapamiętać, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Czy jest umowa pożyczki ?

Zgodnie z regulacjami zawartymi w kodeksie cywilnym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki może mieć charakter nieodpłatny (grzecznościowy). Wówczas, pożyczka zbliża się swym charakterem do użyczenia. Pożyczka może mieć też charakter odpłatny, gdy dający zastrzegł wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w postaci odsetek lub udział w zysku osiąganym przez biorącego w związku z używaniem przedmiotu pożyczki.

 

Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany. Warto zapamiętać jako, że termin ten jest stosunkowo krótki.

Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. Tu warto zwrócić uwagę na konieczność wskazania adresów obu stron umowy do doręczeń, żeby uniknąć sytuacji w której pożyczkobiorca celowo nie odbiera korespondencji pod znanym nam adresem. Rekomenduję zapis adresów do doręczeń już w umowie, z zaznaczeniem, że adres ten jest wiążący w przypadku doręczeń korespondencji między stronami umowy.

W myśl przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki podlega opodatkowaniu stawką 0,5% podstawy (wartość pożyczonej kwoty pieniędzy).  Otrzymanie pożyczki musi zostać odpowiednio udokumentowane, w związku z tym wpłata powinna zostać dokonana na rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Dodatkowo pożyczkobiorca ma obowiązek poinformować urząd skarbowy o uzyskaniu pożyczki w ciągu 14 dni od jej uzyskania na druku PCC-3. Stawka podatku od pożyczki wynosi 20% podstawy opodatkowania, jeżeli osoba biorąca pożyczkę nie zgłosiła jej w US i nie odprowadziła podatku. Jest to tzw. sankcyjna stawka podatku.