Od czego warto zacząć przygotowania do postępowania spadkowego?
Jedną z wielu spraw, z którym często zwracają się do nas klienci jest postępowanie spadkowe. Niezależnie od stopnia skomplikowania sprawy czy jest to klasyczne postępowania spadkowe czy wymagające specjalistycznej wiedzy prawnej potencjalny spadkobierca powinien poznać chociaż rys procedury spadkowej i poznać warianty, które mogą wydarzyć się przy porządkowaniu spraw spadkowych.
1. Rozpisanie kręgu spadkobierców
Pierwszym pytaniem, na które należy sobie odpowiedzieć jest ustalenie kręgu spadkobierców, czyli osób, które dziedziczą zgodnie z ustawą – i to niezależnie od tego czy dysponujemy testamentem czy w grę będzie wchodziło dziedziczenie ustawowe. Wszyscy potencjalni spadkobiercy mają prawo wziąć udział w postępowaniu, kwestionować testament i wyrazić swoje stanowisko.
2. Notariusz czy Sąd ?
Spadkobiercy mogą dokonać wyboru czy będą sporządzać u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia czy skierują wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po osobie zmarłej.
Dopełnienie formalności u notariusza może okazać się wyjściem szybszym, jednak nie zawsze jest możliwe z uwagi na fakt, że potencjalni spadkobiercy muszą stawić się w jednym miejscu i czasie. Opcja ta odpada, gdy jednoczesna obecność jest niemożliwa lub utrudniona np. z uwagi na:
- zamieszkiwanie spadkobiercy zagranicą,
- brak kontaktu z pozostałymi spadkobiercami,
- konflikt rodzinny i brak chęci zgodnego współdziałania po stronie wszystkich spadkobierców.
3. Skompletowanie dokumentów
Przygotowywanie się do wizyty u notariusza lub do złożenia wniosku do sądu należy poprzedzić skompletowaniem odpisów skróconych akt stanu cywilnego, które będą niezbędne w obu przypadkach. Akt zgonu, akty urodzenia dzieci, akt małżeństwa stanowią dowód zdarzeń prawnych, które kreują spadkową rzeczywistość i wskazują na krąg osób uprawnionych do ubiegania się o spadek.
4. Postępowanie sądowe
Pierwszy etap sprawy spadkowej kończy się wyłącznie ustaleniem osób, które są spadkobiercami po osobie zmarłej wraz ze wskazaniem ich udziałów w spadku. Składając wniosek do sądu należy liczyć się z kilkumiesięcznym terminem oczekiwania na posiedzenie, natomiast czas trwania całej sprawy w przedmiocie nabycia spadku uzależniony jest od wielu czynników jak m.in.:
- kwestionowanie testamentu,
- konieczność zasięgnięcia opinii biegłych lekarzy co do zdrowia psychicznego testatora,
- znajomość danych adresowych wszystkich osób zainteresowanych,
- brak podejmowania korespondencji przez niektórych uczestników postępowania.
!!! Po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku należy pamiętać o konieczności złożenia deklaracji w urzędzie skarbowym o rodzaju i wartości przyjętego spadku.
5. Dział spadku
W przypadku gdy spadkobierców jest kilku – kolejnym etapem postępowania spadkowego będzie dział spadku. Podobnie jak w przypadku stwierdzenia nabycia spadku, tak i przy dziale spadku mamy możliwość dokonania zgodnego działu spadku przed notariuszem, jak też w przypadku braku porozumienia sprawę należy skierować do sądu. Co do zasady takie postępowanie będzie bardziej skomplikowane i zapewne nie zakończy się w terminie kilku miesięcy, choćby z uwagi na różnorodność żądań jakie można skierować do sądu oraz czas oczekiwania na opinię biegłego rzeczoznawcy, który szacuje cenę nieruchomości i innych dóbr.
Przeprowadzamy spadkobierców kroku po kroku przez postępowanie spadkowe na każdym etapie, a zdobyte doświadczenie pozwala nam dostosowywać wybrane rozwiązania do indywidualnych potrzeb Klienta.
